اشتغال برای ادامه زندگی و بقای جامعه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است وزندگی هر فرد از طریق کار کردن تأمین می‌شود و خودکفایی هر کشور به میزان و نوع عملکرد شاغلین آن بستگی دارد. اشتغال مناسب و رضایت شغلی موجب نشاط و شادابی انسان می‌شود.
مریم تاجداری، کارشناس ارشد گردشگری و بازاریابی در این زمینه نوشت: کار از یک‌سو می‌تواند شماری از نیاز‌های اساسی انسان هم، چون پرورش روح و جسم، برقراری ارتباط اجتماعی، ایجاد حس ارزشمندی و اعتمادبه‌نفس را ارضا نماید، اما از سوی دیگر ممکن است منبع اصلی بروز استرس نیز باشد.
استرس: نوعی حالت روحی است که درزمانی در افراد ایجاد می‌شود که برآورده کردن یک درخواست، از توانایی‌های شخصی و اجتماعی آن‌ها خارج باشد. به عبارت ساده‌تر وقتی فرد حس می‌کند که کنترل همه‌چیز از دست او خارج‌شده است، این احساس را می‌کند.
استرس یکی از صد‌ها احساسی است که هرکسی در طول زندگی آن را تجربه می‌کند. درواقع باید گفت تصور انسان بدون هیچ استرسی تقریباً غیرممکن است و همه افراد در دنیا حداقل یک‌بار این احساس را تجربه کرده‌اند. نکته مهم درباره استرس این است که میزان آن در هر شرایط و موقعیتی و برای هر فردی متفاوت است. از همه مهم‌تر شیوه مقابله، برخورد و مدیریت استرس نیز در هرکسی با دیگری فرق دارد.
استرس شغلی
استرس شغلی را می‌توان روی‌هم جمع شدن عامل‌های استرس‌زا و وضعیت‌های مرتبط با شغل دانست. همچنین استرس شغلی را می‌توان کنش متقابل بین شرایط کار و ویژگی‌های فردی شاغل دانست. در بعضی موارد بکار گیری فرد در کاری که با توانایی‌های او هم‌خوانی ندارد و یا تغییر در فعالیت کاری او می‌تواند باعث ایجاد استرس در فرد شود.
استرس محیط کاری می‌تواند زندگی افراد را تحت تأثیر قرار داده، بر سلامتی افراد تأثیر گذارد، کیفیت زندگی را کاهش داده و احتمال وقوع حوادث ناشی از کار را افزایش دهد و درنهایت بر سلامت فیزیکی و روانی فرد و عملکرد کارکنان، اثر نماید.
استرس منجر به فرسودگی شغلی کارکنان می‌شود هنگامی‌که کارکنان به دلیل فرسودگی شغلی، محل کار خود را ترک می‌کنند، نمی‌توانند سطح بهره‌وری طبیعی خود را حفظ کنند. فرسودگی شغلی همچنین غیبت، را افزایش می‌دهد و در بدترین حالت، به استعفای سازمانی بیشتری منجر می‌شود.
عواملی که باعث استرس شغلی در محیط کار می‌شوند:
۱- عوامل فردی: مثل ابهام در نقش، تعارض در هدف‌های فردی، اتفاقات غیرمنتظره شخصی و مسائل اقتصادی.
۲- عوامل سازمانی: شامل ساختار، فرآیند‌ها و خط‌مشی‌های سازمانی، عوامل ارتباطی، الزامات شغلی، شرایط فیزیکی سازمان و مراحل حیات سازمان.
۳- عوامل محیطی: شامل عوامل اقتصادی، سیاسی و فنّاورانه
دلایل استرس شغلی
حقوق کم - حجم کاری بیش‌ازحد - وجود فرصت‌های کم برای رشد - عدم‌حمایت اجتماعی - عدم کنترل کافی در تصمیم‌گیری‌های مربوط به شغل - وجود خواسته‌های متناقض یا انتظارات مبهم از عملکرد - تبعیض در پرداخت اضافه‌کاری تبعیض بین کارمندان در حوزه کاری-تغییر در وظایف - عدم امنیت شغلی - محیط کار نامناسب - کار خسته‌کننده - روابط کاری همه در محل کار دوست شما نیستند. وقتی دیگر اعضای تیم یا مدیران باهم کنار نمی‌آیند، موقعیت‌های استرس‌زا ایجاد می‌کند و منجر به تنش بیشتر و تصمیم‌گیری ضعیف می‌شود، ارزشیابی‌های ناعادلانه و یا بدون شناخت کافی از افراد و تبعیض قائل شدن در بین کارکنان هنگام ارزیابی، کنترل‌های بی‌مورد و آزاردهنده در محیط کار، قوانین خشک و غیرقابل انعطاف‌پذیر در سازمان، تغییرات غیرمنطقی و جابه‌جایی مکرر و بدون دلیل کارکنان، شرایط فیزیک محل کار مانند سروصدای بیش‌ازحد در محیط کار، گرما و سرما، نور کم و ناکافی و مواردی از این دست.
استرس همیشه بد نیست، استرس بهینه می‌تواند به افراد کمک کند به‌صورت متمرکز و پرانرژی به کارهایشان بپردازند و بتوانند با چالش‌های جدید در محل کار روبه‌رو شوند. استرس چیزی است که به فرد نیرو و تمرکز کافی می‌دهد تا بهترین عملکرد را داشته باشد و در مواقع مهم به پیشگیری از بروز اشتباهات خطرناک کمک می‌کند. اما در دنیای پرهیاهوی امروز، محل کار اغلب فشار بالایی را به افراد وارد می‌کند. ساعت‌های کاری طولانی، مهلت‌های تحویل کار‌ها به‌صورت فشرده و افزایش درخواست‌های کاری، می‌توانند به افزایش نگرانی و خستگی افراد دامن بزنند.
زمانی که استرس از توانایی فرد برای مقابله فراتر می‌رود دیگر مؤثر نخواهد بود و منجر به آسیب‌های روانی و جسمانی به فرد و درنهایت تأثیر منفی بر روی رضایت شغلی می‌شود. گام اول برای مدیریت هر نوع استرس، آگاهی از آن است.
اگر برای مدیریت استرس شغلی‌تان کاری نکنید. این استرس مرتبط باکار به‌صورت خودبه‌خودی از بین نخواهد رفت. استرس در طولانی‌مدت، می‌تواند بر سلامت و تندرستی افراد تأثیر بگذارد. یک محیط کاری پراسترس می‌تواند منجر به اضطراب، بی‌خوابی، فشارخون بالا و ضعیف شدن سیستم ایمنی شود. همچنین می‌تواند در ایجاد بیماری‌هایی مانند افسردگی، چاقی و بیماری قلبی دخیل باشد. زمانی که افراد با روش‌هایی ناسالم با این نوع استرس برخورد کنند می‌توانند به تشدید شدن آن دامن بزنند.
فواید پیشگیری استرس شغلی
کاهش علائم سلامت روانی و جسمانی ضعیف--کاهش صدمات، بیماری‌ها و همچنین زمان‌های به هدر رفته-کاهش استفاده از مرخصی‌های استعلاجی، غیبت و جابه‌جایی کارکنان -افزایش بهره‌وری--افزایش رضایت شغلی-افزایش مشارکت کاری--کاهش هزینه‌ها برای کارفرما--بهبود سلامت کارکنان
بخش‌های منابع انسانی می‌توانند با ایجاد یک فرهنگ مثبت و فعال در محل کار، از استرس شغلی در میان کارکنان جلوگیری کنند. جلوگیری سریع از تبعیض، و رفتار‌های آزاردهنده حیاتی است. بعلاوه، اجرای برنامه‌های کمک به کارکنان (یا آگاه کردن کارکنان از برنامه‌های موجود) می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا به‌طور مؤثر مسائلی مانند درگیری‌های محل کار، مسائل شخصی، مسائل مربوط به‌سلامت روان را برطرف کنند.
یادگیری شناسایی دلایل استرس در محل کار نیز ممکن است درک شمارا از خودتان افزایش دهد. شما بهتر متوجه می‌شوید که سلامتی و رفاه خود را بالاتر از کار ترجیح می‌دهید.
به‌طور روزانه، فراموش نکنید که به مواردی مانند شرایط کاری، مسئولیت‌ها و فرهنگ سازمان توجه کنید. حواستان به میزان کاری باشد که در حال انجام آن هستید و تعادل کار وزندگی خود را فراموش نکنید.
مریم تاجداری
کارآفرینان آینده
مطالب بیشتر
سخنان شنیدنی مدیر عامل شرکت کشت و صنعت روژین تاک در نشست یک تجربه:
کد بانو ها و خانم های خانه کارشناسان کیفیت و تضمین کننده فروش ما هستند
ارسال نظرات